Rozpoczynamy obchody wędrującego Święta Karpat! 

Unikatowa tożsamość karpacka to nierozerwalnie powiązane ze sobą dwa elementy: ludzie i  przyroda. Razem tworzą niepowtarzalne bogactwo tej części świata. Nasze wspólne bogactwo! Każda wartość karpacka jest wartością wspólną i tej wspólnoty jest w Karpatach więcej niż tego, co mogłoby dzielić. Niezależnie od historycznych, kulturowych, społecznych czy ekonomicznych zaszłości i uwarunkowań – niech Karpaty Łączą!

Fragment przesłania II Międzynarodowej Konferencji Pasterskiej, Zawoja, maj 2014 r.

 

Święto Karpat to wędrujące jak redyk święto ludzi gór i karpackiej przyrody. Od Ustronia po Ustrzyki Górne, łukiem polskiej części Karpat wędrować będzie żywy ogień watry, pasterska kultura i góralski folklor.

Zapraszamy!

ŚWIĘTO KARPAT 2016

KALENDARIUM:

2 maja - Jabłonka

Karpackie święto na Orawie – przywitanie kolarzy 33. Karpackiego Wyścigu Kurierów i pasterska impreza kulturalna w Jabłonce.

 

21 maja - Ustrzyki Górne

Bieszczadzki Redyk, Ruszamy w Bieszczady

To magiczna kraina pasterska. Kiedyś pasły się tutaj niezliczone stada owiec, potem Bojkowie wypasali na połoninach swoje bydło cieszące się sławą w całej Europie. Te czasy odeszły wraz z Akcją Wisła i wysiedleniem ludności miejscowej. Teraz, po okresie wielkiego Redyku Podhalan wraca moda na lokalne sery i pasterstwo. Zwyczaj „mieszania owiec" ma przypomnieć źródło kultury ludzi gór oparte na prowadzeniu wspólnego wypasu zwierząt na połoninach.

 

25-26 czerwca - Piwniczna Kosarzyska

Wałasi Ojce nasi

Pasterstwo to nie tylko wypas owiec i wyrób serów ale też cała, tworzona przez wieki kultura duchowa. Do niej należy gra na prostych instrumentach, nazwanych pasterskimi. Towarzyszyły owczarzom nie tylko wypełniając ich czas strózowania ale też pełniąc funkcje magiczne i sygnalizacyjne.  Dzisiaj na halach raczej nie usłyszymy gry na instrumentach pasterskich, wyparły je radio i akordeon. Spotkanie muzykantów  i konkurs „Wałasi Ojce nasi" choć pewnie nie przywróci halom jej pierwotnej muzyki,  może w jakimś  stopniu przyczyni się do przetrwania umiejętności gry na piszczałkach, trombitach, dudach wśród górali bardziej wrażliwych na otaczające nas dźwięki. Więcej informacji: http://karpatylacza.pl/aktualnosci/kalendarz-wydarzen/eventdetail/157/-/swieto-karpat-walasi-ojce-nasi

 

6 lipca - Krościenko

Brama Karpat 

"Brama Karpat otwiera nas na rzeczywistość kultury pasterskiej, na innego człowieka, na całe Karpaty, gdzie nie ma wykluczonych, wszyscy są równi" (Józef Michałek). Symbolicznym początkiem Karpat może być właśnie Śląsk Cieszyński, bo tutaj góry zaczynają się nie tylko geograficznie, ale także kulturowo. Tutaj także rozpoczyna się słynny czerwony szlak beskidzki, którego zakończenie ma miejsce w Ustrzykach Górnych. "Brama Karpat" łączy te dwa magiczne miejsca. Karpaty to ogromna przestrzeń, ale także wielokulturowość, która w tej przestrzeni mimo wszystko zbliża do siebie ludzi. 

7 lipca - Turbacz

Spotkanie baców

W swojej tradycji bacowie spotykali się na zborze. To moment w obyczajowości wołoskiej szczególnie ważny, gdyż podczas tego spotkania omawia się sprawy związane z prowadzeniem wypasu tak, aby poszczególni bacowie nie wchodzili w spory i konflikty. Wyznaczano rozjemcę sporów – wojewodę wołoskiego, wobec którego rozdzielano miejsca wypasu i ślubowano mir, czyli pokój miedzy bacami.

 

24 lipca - Wojkowa

Powroźnik. Święto Pasterskie nad Popradem

W ten dzień przyjeżdżają tu miłośnicy tradycji pasterskiej i gór z różnych miejscowości Polski południowo-wschodniej, aby posłuchać starych baców, którzy wspominają: – Jo sie urodził w Nowem Bystrem, ale  w Wojkowej od sześćdziesiątych lat  bacowaliśmy z bratem, najpierw Stasek, a potem jo, razem bedzie 18 roków – mówi  osiemdziesięcioletni góral, Jan Łacek. – Brat Stanisław siedzi w Wojkowej, a ja w Powroźniku. Były to cinskie casy, pomocy państwa nie było. Trza było se radzić jak fto potrafieł. Tereny do wypasu som tu pikne, ale sie nie opłoco. I zaś jest cinsko. Młodzi sie nie garnom do takiej roboty.

Jest tu muzyka góralska i pieczenie barana, ale najważniejszy to Wojkowski Redyk. Idą owce z wysokiej polany do Powroźnika, bo tu w starym kościółku św. Jakuba odpust. Więc i owce tu będą, bo tu od początków były. I będą!

 

12 – 15 sierpnia - Ochotnica Górna

Ochotnicka Watra - 1416 – 2016, Byli tu Wołosi

Święto Ochotnickiej Watry organizowane jest dla upamiętnienia wołoskiej spuścizny osadniczej Ochotnicy założonej na prawie wołoskim. W tych dniach odbywają się spotkania poświęcone wołoskiemu dziedzictwu w Karpatach,  prezentowana jest muzyka pasterska, organizowany jest uroczysty redyk, czyli przejście owiec przez wieś oraz organizowane są występy karpackich zespołów regionalnych i pokaz rękodzieła. Zapalana jest również ochotnicka watra; płonące ognisko ma symbolizować żywą pamięć o wołoskich korzeniach miejscowości.

 

11 września - Kościelisko

„Polaniarski Osod" w Kościelisku –

- Witojcie w domu!

To uroczyste zakończenie wypasu owiec w Tatrach. Tradycja tego święta liczy już kilkaset lat. Osodowi towarzyszył jesienny redyk, czyli sprowadzenie owiec z gór na niżej położone tereny wokół wsi. Redyk witany był przez właścicieli owiec gazdów i społeczność wiejską ciekawą opowieści baców o tym, co się to w górach przez cały czas wypasu wydarzyło. Czy wilki próbowały porwać owce, czy owce się dobrze doiły i ile sera baca wyrobił.

 

17-18 września - Zawoja

Babiogórska Jesień

Podczas Babiogórskiej Jesieni rozpalimy ogień watry i oddamy się wieczornym rozmowom o pasterstwie. Podczas imprezy odbędzie się przejście owiec oraz pokaz filmu Ostapa Kostiuka pt. „Żywa Watra". Babiogórska Jesień to impreza kulturalna pełna folkloru i sztuki ludowej.

 

24 września - Osławica

Bieszczadzki Osod

Ta pasterska impreza nawiązuje do czasów, kiedy wypasane tu przez Podhalan stada owiec rozpoczynały długą drogę powrotu do swoich domów. Dziś mamy okazję uczestniczyć przez kilka godzin w tej wędrówce. Spędzone z polan górskich i łąk owce wędrują na zachód, a prowadzą je prawdziwi pasterze: baca i jego juhasi.

 

Więcej informacji:

Barbara Dąbek
Centrum UNEP/GRID-Warszawa
t: +48 728 884 399
e: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.  

 

• « «
• » »